©: Hendrik van Kampen

Dalerveen is ontstaan in de middeleeuwen, doordat bewoners uit Dalen en Wachtum zich vestigden op de hogere zandgronden aan de rand van het veen. Vanuit de nieuwe nederzetting werd het moerassige gebied ontgonnen.

In de negentiende eeuw werd de ontginning veel grootschaliger. Een deel van het Dalerveensche Veen ten oosten van het dorp is bewaard gebleven. Dit natuurgebied leent zich prima voor wandelingen en grenst aan een natuurbad met camping.

De bebouwing van Dalerveen ligt verspreid aan weerszijden van de Hoofdstraat, de vroegere Dwarsdijk, en enkele dwarsstraten. Een dorpskern heeft zich gevormd bij de kruising van de Hoofdstraat en De Lichtenburg. Het meest noordelijke deel van Dalerveen wordt De Haar genoemd. Het dorp telt enkele fraaie boerderijen uit de zeventiende- en achttiende eeuw. Deze boerderijen liggen iets verder van de weg dan die van latere datum. In 1884 kreeg het dorp bij het Hakenbosch een eigen lagere school, die in de jaren ’50 verhuisde naar een modern pand aan de Hoofdstraat. Later is de school met die in Stieltjeskanaal gefuseerd tot de openbare Stidalschool.

In 1894 opende in Dalerveen coöperatieve zuivelfabriek De Hoop. In 1916 kreeg de boterfabriek een eigen malerij, waardoor de plaatselijke molen zijn functie verloor en later werd afgebroken. Door schaalvergroting in de zuivelindustrie moest de fabriek in 1969 sluiten. De hoge schoorsteenpijp werd in 1987 naar beneden gehaald, het fabrieksgebouw werd gesloopt in 1996. Aan de Hoofdstraat staat nog de voormalige directeurswoning uit 1930, die is opgetrokken met fraaie Jugendstil-elementen.

Omstreeks 1905 kreeg Dalerveen een eigen station aan het spoortraject tussen Zwolle en Stadskanaal. De treinhalte werd vlak voor de Tweede Wereldoorlog opgeheven, waarna het stationsgebouw werd afgebroken.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen