©: Hendrik van Kampen

Langs de doorgaande weg tussen Diever en Dwingeloo ligt aan weerszijden van de Drentsche Hoofdvaart het dorp Dieverbrug. Het dorp behoorde een tijdlang tot twee gemeentes, de bebouwing op de westelijke oever viel onder de gemeente Diever, de oostelijke oever rekende men tot Dwingeloo. Sinds de gemeentelijke herindeling van 1998 horen beide gemeentes, en dus geheel Dieverbrug, bij Westerveld.

Dieverbrug ontstond in de tweede helft van de achttiende eeuw, na voltooiing van de Drentsche Hoofdvaart. Daarvoor, in de zeventiende eeuw, lag hier al de Leggelerbrugh over een kleine beek. Die beek werd uitgegraven tot de Smildervaart tussen Meppel en de venen van Smilde, en die werd later verdiept tot de Drentsche Hoofdvaart. De eerste bewoners vestigden zich nabij de nieuwgebouwde schutsluis en de brug. Omstreeks 1811 werd de nederzetting aangeduid als Dieverschebrug.

De sluis werd later driehonderd meter naar het zuiden verplaatst.

In de loop van de negentiende eeuw ontwikkelde Dieverbrug zich tot een klein, gezellig handelscentrum. Al vanaf 1829 werd de weg langs de Drentsche Hoofdvaart verhard, waardoor het dorp als een van de eerste in Drenthe aan een verharde weg lag. Het dorp kreeg een logement voor reizigers, een halte voor de postkoets en werd aanlegplek voor trekschuit De Snippe. Dieverbrug telt nog enkele fraaie panden uit de late negentiende eeuw. Aan het begin van de Dwingelerdijk staat bijvoorbeeld een groot huis in neoclassicistische stijl dat gebouwd is omstreeks 1880. Aan de rijksweg staat een hallenhuisboerderij uit 1894.

Door die centrale ligging aan weg en water was Dieverbrug ook aantrekkelijk voor kleine industrieën. Omstreeks 1892 werd de kleine particuliere stoomzuivelfabriek van Hylkemeyer geopend. Rond 1925 werd in Dieverbrug in opdracht van de Drentse handelsonderneming Concordia een kalkbranderij gebouwd. De fabriek sloot in de jaren ’50, maar de fesvormige kalkovens staan er nog. Begin jaren ’90 zijn de ovens gerestaureerd en uitgeroepen tot industrieel monument.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen