©: Hendrik van Kampen

In de middeleeuwen is noordwestelijk van Vries het esdorp Donderen ontstaan. In offciële documenten uit 1276 wordt Donderen al vermeld als Dunren. De betekenis van de plaatsnaam heeft niets met het weer te maken, maar met het bewonen van een duin of een hoger gelegen stuk land. Het dorp ontwikkelde zich nabij de kruispunten van wegen tussen Vries en Peize en tussen Norg en Roden.

Vroeger had Donderen enkele brinken, maar die zijn na de negentiende eeuw allemaal verdwenen. Er staan nog wel een aantal karakteristieke achttiende-eeuwse Saksische boerderijen in het oude centrum. Aan de oude weg naar Bunne stond vroeger een korenmolen met de naam Molen van Donderen. Deze grondzeiler was in 1881 gebouwd en werd na 1926 ontmanteld. De molenaarswoning aan de Bunnerweg is bewaard gebleven. Café Hoving aan de Dorpsstraat vervult een centrale rol in het dorp.

Donderen ligt ingeklemd tussen de grote Noorderesch en Zuideresch. Zuidwestelijk van het dorp ligt het Donderboerveld, een bouw- en graslandencomplex met enkele percelen woeste grond. Rond de vennen in het Langaarveen en het Doktersveen treft men bijzondere fora en fauna aan. Ten oosten van Donderen ligt de veenplas Stijfveen. Tussen Donderen en Yde is bij een veenafgraving in 1897 het veenlijk van het Meisje van Yde gevonden.

In de twintigste eeuw ontwikkelde Donderen zich van een agrarische nederzetting tot een forensendorp. De meeste boerderijen in het dorp zijn niet meer in bedrijf en hebben een woonfunctie. Na de Tweede Wereldoorlog breidde het dorp uit en werd langs de Noordenveldweg een nieuwe woonwijk gerealiseerd. Donderen heeft een actief verenigingsleven. In 2008 werd voor de tiende keer het Zomerijsbaanspektakel georganiseerd, waarbij de lokale ijsbaan onder water wordt gezet en dienst doet als zwembad en vaarplas voor de jeugd.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen