Een - dorp in Drenthe
Een
Op een zandrug in het veengebied op de grens van Drenthe en Friesland ontstond in de middeleeuwen het esdorp Een. Het dorp heeft twee ruime brinken, waaronder een weilandbrink. Een ontwikkelde zich langs een belangrijke handelsroute tussen Groningen en Friesland waardoor het de structuur van een wegdorp kreeg. Na de ontginning van de venen rond Een groeide het dorp geleidelijk. De bebouwing verdichtte en er ontstond komvorming aan de oostkant van de Hoofdstraat.
Aan de noord- en zuidkant van Een was sprake van lintbebouwing. De huizen daar werden voorheen als zelfstandige buurschappen beschouwd. In de loop van de vorige eeuw zijn de drie buurschappen aan elkaar gegroeid tot Een.
De naam van het dorp heeft overigens niets met het telwoord te maken, maar is een verbastering van de plaatsnaam Eden. Dat kan een persoonsnaam zijn geweest, maar kan ook duiden op de aanwezigheid van turf in dit gebied.
Doordat Een vlakbij het punt lag waar drie provincies bij elkaar kwamen, vervulde het dorp in de zestiende eeuw een belangrijke strategische rol in de verdediging tegen de Spanjaarden. In opdracht van de Friese stadhouder werd in de buurt van Een, langs de huidige Schansweg richting Een West, een verdedigingwerk aangelegd. Deze Zwartendijkster Schans is later volledig gerestaureerd.
Langs de oude weg naar Norg lag nog een tweede schans, de Portugal. De straatnaam Schans Portugal herinnert hier aan.
Bij de rotonde aan de Haulerwijksterweg is in 1913 een eenvoudige hervormde kerk gebouwd.
Aan de Hoofdstraat verrees in de jaren ’20 de gereformeerde kerk van, een gebouw met lange rechthoekige glas-in-lood vensters.
In 1982 vierde Een het 600-jarig bestaan.
Recent onderzoek wees uit dat het dorp al in 1332 voor het eerst werd genoemd in oorkondes van de bisschop van Utrecht, in plaats van in het jaar 1382 wat men tot dan toe had aangenomen. De geschiedenis werd herschreven, waardoor men in 2007 groots het 675jarig bestaan kon vieren.
Colofon
Bron: Noordboek
