Ekehaar - dorp in Drenthe
Ekehaar
Een paar kilometer ten zuidoosten van Assen ligt het kleine esdorp Ekehaar. In de middeleeuwen telde Ekehaar twee boerenerven, maar uit archeologische vondsten is gebleken dat dit gebied al voor het begin van de jaartelling bewoond moet zijn geweest. Er zijn prehistorische bijlen en een wapenlans gevonden en tussen Ekehaar en Eleveld zijn restanten aangetroffen van een celtic feld, een akkercomplex uit de ijzertijd. Omdat het dorp vroeger rijk was aan bomen, kreeg het de naam Ekehaar, wat eikenhoogte betekent. Het bronzen beeld Ode aan de Eik van Onno de Ruijter, op de hoek van de Hoofdstraat en de Esweg, herinnert daar nog aan.
Tot 1849 vormde Ekehaar een boermarke met het naburige Amen. In die periode telde het dorp vijf boerderijen en dat aantal groeide naar 22 boerderijen in 1950. Het agrarische karakter resulteerde in 1903 in de oprichting van coöperatieve zuivelfabriek De Hoop. Deze handkrachtfabriek stond op het erf van Amen 73 aan de belangrijkste verbindingsweg tussen beide dorpen. In 1913 moest de productie worden stilgelegd. Tegenwoordig zijn in en rondom Ekehaar nog slechts enkele boerderijen in bedrijf.
In de negentiende eeuw ondervond Ekehaar voordeel van de centrale ligging ten opzichte van de omringende dorpen Amen, Eldersloo en Eleveld. De gezamenlijke winterschool AmenEkehaar in Amen moest in 1853 sluiten. In 1864 werd een nieuwe school gebouwd in Ekehaar, aan de Aol Diek. Vanaf 1875 werd in Ekehaar ook buiten de wintermaanden lesgegeven. De huidige basisschool De Flint aan de Markeweg vervult nog altijd een belangrijke streekfunctie.
Mede door de komst van de basisschool wisten ook middenstanders het dorp te vinden. Ekehaar kreeg een bakker, een kruidenier, een café en een smid. Het kreeg zelfs enige industrie en later een eigen dorpshuis, De Eekhof. In de omgeving geniet Ekehaar bekendheid door theaterboerderij Het Hek van de Dam en door Café Popken.
Colofon
Bron: Noordboek
