Elp - dorp in Drenthe
Elp
Het esdorp Elp is ontstaan in de middeleeuwen, waarschijnlijk als dochternederzetting van Westerbork. Het dorp had vroeger meerdere brinken, waarvan die aan de noord- en westkant van het dorp de belangrijkste waren.
Alle brinken zijn in de loop van de negentiende eeuw verdwenen door bebouwing en herinrichting, op sommige plekken is nog een restant te zien. De straatnaam Hogebrinksweg herinnert nog aan deze brinken. Aan deze straat staan een aantal achttiende-eeuwse boerderijen.
Rond Elp liggen diverse kleinere essen. De eerste vermelding van het dorp staat in geschriften uit 1362. De naam kan duiden op de aanwezigheid van een bepaalde soort bomen, maar kan ook verwijzen naar een kleine waterstroom.
De dorpskern wordt gevormd door de Boerstraat en de Hoofdstraat. Deze twee straten vormen samen een ring, waarvandaan de uitvalswegen richting Zwiggelte, Schoonloo en Westerbork lopen. Aan de Smalbroeksweg staat landhuis De Zandhof uit 1907. Het huis is gebouwd in opdracht van kunstschilder en auteur Louis A. Roessingh. Sinds 1990 is het eigendom van de familie Stein en kreeg het de naam Steinborg. Het grote witgepleisterde landhuis met trapgevels en dakruiter bestaat uit meerdere geschakelde bouwvolumes. Bij het huis is een parkachtige tuin. In de twintigste eeuw heeft Elp zich ontwikkeld tot forensendorp met een actief verenigingsleven en een eigen kleine basisschool. Het dorp breidde uit en kreeg onder meer nieuwbouw aan de Westerkampen en De Gloep.
Elp ligt in een bosachtige omgeving nabij de boswachterijen van Hooghalen en Schoonloo. In het Elper Noorderveld, dat grenst aan de boswachterij Grolloo, ontspringt de beek Elperstroom. Hier ligt ook de grote veenplas Zwarte Water, ook Elpermeer genoemd. In de jaren ’60 van de vorige eeuw deed men een bijzondere vondst. Archeologen troffen in de buurt van een prehistorische grafheuvel een nederzetting uit de Late Bronstijd aan.
Er werden restanten van tien boerderijen en negentien schuren blootgelegd. De boerderijen waren van twee verschillende bouwsoorten, één daarvan is genoemd naar Elp.
Colofon
Bron: Noordboek
