Hoogersmilde - dorp in Drenthe
Hoogersmilde
Het kanaaldorp Hoogersmilde is ruim vier kilometer lang en het oudste ontginningsdorp langs de Drentsche Hoofdvaart. Onder leiding van de latere raadspensionaris Adriaan Pauw maakte de Compagnie van de Dieverder en Leggeler Smildervenen in 1618 een begin met de ontginning van het langgerekte veengebied in de marken van Diever en Leggeloo.
De eerste bewoners konden hier terecht rond 1635, nadat de compagnie arbeiderswoningen had gebouwd op de westelijke oever van de vaart. Aan het begin van de negentiende eeuw stagneerde de ontginning van de Smildervenen bij Hoogersmilde, maar deze kreeg rond 1770 een nieuwe impuls door de aanleg van de Drentsche Hoofdvaart. Daarna ontstonden ook de kanaaldorpen Hijkersmilde, Smilde en Bovensmilde.
Hoogersmilde breidde in de loop der jaren uit aan weerszijden van het kanaal. Halverwege de negentiende eeuw splitste Hoogersmilde zich kerkelijk af van Diever en in 1845 kreeg het dorp een eigen hervormde kerk aan de Rijksweg, de bijbehorende pastorie uit 1925 staat ernaast. In 1916 verrees verderop in de straat ook een gereformeerde kerk, uitgevoerd in rood baksteen naar ontwerp van P. Dijkstra. Na de Tweede Wereldoorlog werd een nieuwe wijk gebouwd tussen de Schultestraat en de Bosweg, waardoor Hoogersmilde enige komvorming kreeg.
Aan het eind van de negentiende eeuw kreeg Hoogersmilde een eigen coöperatieve zuivelfabriek en maalderij, genaamd Nooit Gedacht, die tot 1966 in bedrijf was. Vlak na 1900 begon men bij het dorp met kalkzandsteenwinning ten behoeve van de bouwindustrie.
Door de zandwinning zijn kleine meren ontstaan. In de Achterste Plas wordt nog altijd zand gewonnen, het Blauwe Meer is ingericht als recreatiegebied.
De Drentsche Hoofdvaart is zeer geschikt voor vaartoerisme en maakt deel uit van de Turfroute. Opvallend in het landschap is de 294 meter hoge radio- en televisietoren Smilde.
Het zendstation is in 1958 gebouwd. In 2007 werden de oude antennes vervangen, waardoor de toren een stuk lager werd.
Colofon
Bron: Noordboek
