©: Hendrik van Kampen

Ten oosten van Hoogeveen aan de Verlengde Hoogeveensche Vaart en de Middenraai ligt het ontginningsdorp Nieuweroord. De plaats is vlak voor 1850 ontstaan. Een compagnie van enkele draagkrachtige Amsterdamse verveners kocht dit hoogveengebied van de markegenoten van de Westerbork- en Broekvenen. Vrijwel direct liet de compagnie een riant herenhuis met de naam Nieuweroord bouwen voor verveningscompagnon J.C. Rahder. Na de verlenging van de Hoogeveensche Vaart in oostelijke richting kon ook een uitgebreid stelsel van verbindingskanalen en wijken gegraven worden.

De grootschalige vervening van het gebied rond Nieuweroord kwam tegen het einde van de negentiende eeuw op gang. Veenarbeiders bouwden hun woningen en hutten voornamelijk aan weerszijden van het kanaal Middenraai. De nederzetting kreeg de naam van het huis Nieuweroord. In 1865 begon Rahder in het dorp een machinale turffabriek. Deze turfindustrie was van groot belang voor de omgeving en bood omstreeks 1885 al werk aan bijna 200 mensen. Toen de vervening van het gebied gereed was, sloot de turffabriek zijn deuren. In de loop van de twintigste eeuw ontstond een dorpskern in de westelijke hoek van de kruising Hoogeveensche Vaart-Middenraai. Omstreeks 1919 is het huis Nieuweroord afgebroken.

Nieuweroord heeft zich ontwikkeld van agrarisch dorp tot forensendorp. Voor veel voorzieningen is het dorp aangewezen op omringende plaatsen. Nieuweroord is sterk georiënteerd op Hoogeveen, maar maakte tot de gemeentelijke herindeling van 1998 deel uit van de gemeente Westerbork.

Rond 1915 is aan de Middenraai de hervormde kerk Rehoboth gebouwd. Dit is een eenvoudige zaalkerk met een kleine geveltoren. Uit dezelfde periode dateert de voormalige openbare basisschool aan de Middenraai. Rond de eeuwwisseling had het dorp ook een gereformeerde lagere school, die heeft plaatsgemaakt voor de protestants-christelijke basisschool De Hoeksteen. Halverwege de jaren ’60 werd aan de Middenraai dorpshuis De Vuurkörf geopend, dat een belangrijke rol vervult in het verenigingsleven van Nieuweroord.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen