©: Hendrik van Kampen

Aan weerszijden van het Oranjekanaal tussen Smilde en Hijken ligt het kanaaldorp Oranje.

In de tweede helft van de negentiende eeuw werden in deze streek een aantal boerderijen gebouwd. Het Oranjekanaal werd gegraven tussen 1853 en 1858 en verbond de Drentsche Hoofdvaart via de Bladderswijk met de Verlengde Hoogeveensche Vaart bij Klazienaveen.

Om koning Willem III te eren werd het kanaal vernoemd naar de koninklijke familie OranjeNassau.

Het buurschap Oranje kwam pas echt tot ontwikkeling na de bouw van de Coöperatieve Aardappelmeelfabriek Oranje in 1913. Enkele jaren later ging deze fabriek op in de coöperatieve vereniging Aardappelmeel Verkoop Bureau (Avebe). Langs het kanaal kwamen arbeiderswoningen en de nieuwe plaats kreeg de naam Oranje. In de Tweede Wereldoorlog raakte de aardappelmeelfabriek zwaar beschadigd, maar in 1949 kon de fabriek een doorstart maken met ongeveer 135 werknemers.

Door omstandigheden moest de fabriek in de jaren ’70 de deuren sluiten. Een belangrijke oorzaak was dat het gebruik van het meer Diependal als vloeiveld leidde tot een ernstig milieuprobleem. De fabriek werd overgenomen door een ijzerhandelaar, die het pand omtoverde tot Speelstad Oranje. Dit overdekte pretpark groeide met enkele honderdduizenden bezoekers per jaar uit tot een van belangrijkste attractieparken van Noord-Nederland.

Oranje ligt tussen twee belangrijke natuurgebieden. Aan de noordkant het Hijkerveld met bos, heide, stuifduinen en grote waterpartijen.

Het Diependalmeer en de vloeivelden zijn belangrijke vogelbroedgebieden, waar zeldzame vogelsoorten waar te nemen zijn. In het Hijkerveld zijn bijzondere archeologische vondsten gedaan. Ten zuiden van Oranje ligt natuurreservaat Zuid-Hijkerzand, een uitgestrekt heideterrein met enkele vennen en stuifzanden.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen