©: Hendrik van Kampen

Het esdorp Spier ligt bij Wijster, in de buurt van de A28 tussen Assen en Hoogeveen. Het dorp is in de middeleeuwen ontstaan op hoger gelegen zandgronden. Aan het begin van de dertiende eeuw werd het Spehoerne genoemd, wat zou kunnen betekenen dat men vanuit Spier de wijde omgeving kon overzien. De dorpskrant heeft als naam De Spêhorner. Aan de zuidkant van het dorp ligt de grote Es van Spier.

De eerste boerderijen bouwde men aan de zuidkant van de Brinkkampen, waar vroeger een met bomen beplante brink lag. De brink is tegenwoordig in gebruik als weiland. In de zeventiende eeuw had Spier ongeveer vijftien boerderijen. Een van de oudste, overgebleven boerderijen in Spier vinden we aan de De Steegde. Deze hallenhuisboerderij met schuur en losstaand stookhok dateert uit de achttiende eeuw en is omgebouwd tot woonhuis.

Bijna vijftig jaar geleden werd het Spieringerveld ontgonnen, waarna de boerenbedrijven uitweken naar het buitengebied.

Spier had in de achttiende eeuw al een kleine winterschool. Omdat men moeite had een nieuwe hoofdmeester te vinden, moest de school in 1881 de deuren sluiten. De kinderen bezochten daarna de lagere school in Wijster.

Het inwonertal van Spier nam geleidelijk toe, zodat het uitgroeide tot een dorp met een actief verenigingsleven.

Aan de andere kant van de snelweg begint het uitgestrekte natuurgebied van het Nationaal Park Dwingelderveld. Dit voormalige stuifzandgebied is begin twintigste eeuw beplant met bomen, waardoor een bijzonder landschap is ontstaan met bos, heide en vennen.

Aan de Oude Postweg staat een oriëntatiecentrum van Staatsbosbeheer. In het bos is ook het herinneringskruis voor de 21 burgers van Spier, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door een vergeldingsactie van de bezetter zijn gefusilleerd. Ten westen van Spier ligt een klein bos- en heidegebied met enkele vennen.

Daar is een prehistorische grafheuvel ontdekt.

In de omgeving van het dorp zijn bijzondere archeologische vondsten gedaan, waaronder een mantelspeld uit de Bronstijd bij het Holtveen op de Kraloërheide.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen