©: Hendrik van Kampen

Het esdorp Valthe is ontstaan in de middeleeuwen, waarschijnlijk als een dochternederzetting van Odoorn. Aan het begin van de zeventiende eeuw telde het dorp ongeveer zestig inwoners. De oude dorpskern wordt omringd door vijf essen en heeft veel grote eikenbomen en oude Saksische boerderijen. In de achttiende eeuw was Valthe een van de Oostermoerse veenmarkegenoten die een aansluiting eisten op het Groninger Stadskanaal om zo effciënt de Valthervenen te kunnen ontginnen. Nadat dit gerealiseerd werd in de negentiende eeuw ontstonden vanuit Valthe de veenkolonies Valthermond en 2e Valthermond.

In 1905 werd langs Valthe een spoorweg aangelegd voor het traject Zwolle-Stadskanaal.

Het stationsgebouw, ontworpen door E. Cuypers, kwam aan de Stationsstraat. In de jaren ’40 stopte vervoer per spoor, het stationsgebouw staat er echter nog. Nabij het station kwam in de jaren ’30 enige bebouwing, na de oorlog breidde dit deel verder uit en wordt daarom ook wel Nieuw-Valthe genoemd.

De omgeving van Valthe werd al ver voor het begin van de jaartelling bewoond. Langs de weg tussen Valthe en Odoorn staat het hunebed D34, aan de andere kant van de weg ligt het Eppiesbarchien, de grootste grafheuvel van Drenthe. Ten zuiden van het dorp ligt de Valther Tweeling, de hunebedden D36 en D37.

Tussen Valthe en Klijndijk, aan de rand van het Valtherbos, ligt bovendien nog het hunebed D35. Het Valtherbos is een voormalig heidegebied dat in het kader van de werkverschaffng in de jaren ’30 met bomen werd beplant. In dit bos staat een monument voor kippenboer Albert Zefat, die hier in de oorlog joden en verzetsstrijders verborg in een ondergronds hol.

Na verraad is hij door de bezetter gefusilleerd.

Een straat in Valthe is naar hem genoemd.

Valthe verwierf in 1818 bekendheid door de ontdekking van de Valtherbrug uit de Romeinse tijd. De bijbehorende weg is een houten veenweg tussen Ter-Apel en Valthe die waarschijnlijk vijfduizend jaar geleden al is aangelegd.

Van de Valtherschans, een verdedigingswerk uit de Tachtigjarige Oorlog, is niets bewaard gebleven.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen