Wapserveen - dorp in Drenthe
Wapserveen
Wapserveen is een wegdorp van ruim zeven kilometer lang en ligt aan weerszijden van de doorgaande weg tussen Wittelte en de provinciegrens met Overijssel. Het is ontstaan in de veertiende eeuw, nadat op kleine schaal begonnen werd met ontginning van de venen ten zuiden van Wapse. Later kwam de vervening beter op gang en werd vanuit de ontginningsnederzetting het land in stroken ontgonnen.
Het dorp bestaat van oudsher uit drie buurten, ’t Westende, ’t Oostende en daar tussenin Middenboer. Die structuur is nog te herkennen aan de doorgaande hoofdstraat WesteindeMidden-Oosteinde. Opvallend is dat aan het Westeinde voornamelijk Friese stelpboerderijen staan en in het oosten vooral Saksische hallenhuisboerderijen. Dit kan er op duiden dat het gebied rond Westeinde vanuit Friesland is ontgonnen. Aan het Oosteinde staat nog een bijzondere boerderij met de jaartalankers 1771 in de gevel.
Rond 1460 werd Wapserveen een zelfstandige parochie, afgescheiden van Vledder. De huidige kerk aan het Oosteinde is van 1803 en is gedeeltelijk opgebouwd uit bakstenen van de oude kerk. Ook kreeg het de achttiende-eeuwse windwijzer en preekstoel, afkomstig uit zijn voorganger. Naast de kerk staat een voor Drenthe unieke historische klokkenstoel uit 1776, met een piramidedak en een klok uit 1948.
Vanaf de afgeplatte steen aan de voorzijde van de kerk werd vroeger het laatste nieuws omgeroepen. De pastorie aan het Oosteinde is gebouwd in 1890.
In 1897 werd de coöperatieve stoomzuivelfabriek Wapserveen opgericht, die tot 1977 in bedrijf was. Het originele fabrieksgebouw aan het Midden is gedeeltelijk bewaard gebleven. Aan de Midden 73 staat een restant van de achtkante stellingmolen uit 1903 van Jan Toet. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond enige komvorming in het dorp ten noorden van de Midden, rond de W.Dassenstraat en de Oude Dijk. Aan de Oude Dijk staat ook het multifunctioneel centrum De Wiekslag, waarin het dorpshuis en de openbare basisschool zijn gehuisvest.
Colofon
Bron: Noordboek
