©: Hendrik van Kampen

Het esdorp Westeinde ligt ten zuidwesten van Dwingeloo aan de gelijknamige weg. Ten westen van het dorp stromen de Oude Vaart en de Drentsche Hoofdvaart, aan de zuidkant ligt de Westeinderesch. Westeinde grenst aan het Nationaal Park Dwingelderveld. Dit natuurgebied is ruim 3700 hectare groot en biedt een gevarieerd landschap van bos, heide, vennen en stuifzanden.

Het langgerekte dorp ontstond in de late middeleeuwen, toen boeren zich vestigden rondom het landgoed Huize Oldengaerde.

Lange tijd werd het dorp beschouwd als het westelijke deel van Dwingeloo, maar in de loop van achttiende eeuw werd Westeinde als zelfstandig beschouwd. Dankzij een aantal bijzondere Saksische boerderijen en woonhuizen is Westeinde tegenwoordig beschermd dorpsgezicht.

Beeldbepalend in Westeinde is de havezate Oldengaerde. Dit grote landhuis uit de vijftiende eeuw werd gebouwd door de rijke Drentse familie Van Echten. Het huis is omstreeks 1717 verbouwd in de huidige classicistische stijl.

Daarbij werd tevens de tweede verdieping op het pand gebouwd. Om het terrein van de havezate zijn grachten gegraven. De tuin van Huize Oldengaerde is in de achttiende eeuw aangelegd in een Engelse landschapsstijl met onder meer een grote vijver achter het huis.

In de nabijheid van de havezate zijn in de twintigste eeuw de fraaie villa’s De Bork, Olden Hut, Nyen Gaerde en Nije Batinghe gebouwd.

De opdracht daartoe kwam van leden van de familie Westra van Holthe, die ook eigenaar was van Oldengaerde. Aan Westeinde 20 staat nog een heel oude boerderij met de jaartalankers 1711. De kern van de boerderij is waarschijnlijk nog ouder. De geschiedenis van de hallenhuisboerderij aan het Westeinde 1, De Hulsebos, gaat terug tot 1760. Verder heeft het dorp meerdere interessante boerderijen uit het begin van de negentiende eeuw. De meeste boerderijen in Westeinde hebben tegenwoordig een woonfunctie.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen