Aan weerszijden van Schoonebeek liggen de buurschappen Oosterse Bos en Westerse Bos. In de middeleeuwen is op een zandopduiking in een uitgestrekt veengebied een lang bebouwingslint ontstaan van in totaal vier buurschappen, naast Oosterse Bos en Westerse Bos waren dat Kerkeinde en Middendorp. Door de bouw van een kerk groeide Kerkeinde uit tot grote dorp Schoonebeek.

De andere buurschappen hebben daardoor hun oorspronkelijke structuur redelijk weten te behouden. Vanwege de fraaie achttiende- en negentiende-eeuwse boerderijen die van oudsher worden omringd door hoge bomen, zijn Oosterse Bos en Westerse Bos in 1971 beschermd dorpsgezicht geworden.

Brinken hebben Oosterse Bos en Westerse Bos nooit gehad, wat dat betreft hebben de buurschappen meer weg van de bovenveendorpen in Twente dan van de esdorpen in Drenthe.

Westerse Bos wordt aan de westkant begrensd door de gemeentegrens met Coevorden, de bebouwing van Oosterse Bos vindt aan de oostkant aansluiting bij de lintbebouwing tussen Schoonebeek en Nieuw-Schoonebeek. Nabij Oostersebos ligt het bouw- en weilandencomplex Oosteindse Landen met het natuurgebied Oosteindse Veen. Dit is een veenrestant met bos, heide en enkele vennen. Voor voorzieningen zijn beide buurschappen aangewezen op Schoonebeek.

Kenmerkend voor de monumentale boerderijen in Oosterse Bos en Westerse Bos is het gebruik van Bentheimer zandsteen voor de fundering, de plinten of voor omlijsting. De meeste Saksische boerderijen aan de Oostersebos gaan in de kern terug tot in de achttiende eeuw. Bij de boerderij op nummer 4 staat nog een zandstenen put op het erf en een achttiende-eeuwse schuur die gedecoreerd is met geknoopt stro.

Aan de Westersebos 23 staat een boerderij met de jaartallen 1722 en 1762 in de gevel, iets verderop staat een boerderij met de datering 1787.

Een aantal van de met riet gedekte boerderijen is uitgevoerd in vakwerk, zoals ook de uit 1850 daterende ’t Oale Hoes aan de Oostersebos 8.

Colofon

Bron: Noordboek