Wittelte - dorp in Drenthe
Wittelte
Wittelte is een klein esdorp ten zuiden van Diever en is ontstaan in de vroege middeleeuwen. Net als Uffelte beschouwt ook Wittelte 1040 als oprichtingsjaar. In dat jaar komt het dorp als Withelte voor het eerst voor in offciële documenten. De Duitse koning Hendrik III schonk toen namelijk zijn bezit in Drenthe, waaronder Wittelte, aan de bisschop van Utrecht. De naam van het dorp is afgeleid van het woord witholt, wat woudbomen betekent.
Wittelte is van oorsprong een boerennederzetting met twee grote essen, de Westeresch en de Oosteresch. Het dorp heeft een kleine brink, die vroeger waarschijnlijk voorzien was van een dobbe. De oorspronkelijke agrarische bestemming van deze brink is nauwelijks meer te herkennen. Desondanks vervult de brink een belangrijke rol als centraal punt in het dorp. Hij is versierd met veldkeien en in het midden staat een gedenksteen die in 1990 werd onthuld ter gelegenheid van het 950jarig bestaan van Wittelte.
Westelijk van Wittelte ligt buurschap Het Moer in het Wittelterveld, een klein natuurgebied met bos en woeste grond. Aan de andere zijde van het dorp, aan de Meester Broerweg, ligt een restant van een kunstmatige heuvel.
Men vermoedt dat op de Wittesheuvel in de middeleeuwen een houten kasteel heeft gestaan en dat er een gracht omheen lag. Het heuvelrestant geniet inmiddels de status van beschermd monument. Nabij Rheebruggen, Gees en Eelde zijn soortgelijke kasteelheuvels of mottes te vinden.
Na de aanleg van de Drentsche Hoofdvaart in de tweede helft van de achttiende eeuw, oostelijk van Wittelte, kwam het dorp meer tot ontwikkeling. In de Hoofdvaart werd de Witteltersluis aangebracht, die enige werkgelegenheid met zich meebracht. Nu bestaat de sluis niet meer. Parallel aan het water werd de doorgaande weg tussen Assen en Meppel aangelegd en werd de Wittelterbrug gebouwd. De Hoofdvaart wordt nu vooral gebruikt door de pleziervaart. Niet voor niets zijn in en rond Wittelte meerdere campings en kampeerboerderijen te vinden.
Colofon
Bron: Noordboek
