©: Hendrik van Kampen

Het esdorp Zwinderen ontstond in de middeleeuwen op zandgronden aan de rand van het stroomdal van het Loodiep. De eerste vermelding van Zwinderen dateert uit 1217, toen het dorp Suinre werd genoemd. De plaatsnaam duidt op een hoogte of een hoek bij een beek of riviertje. Zwinderen heeft een grote veelhoekige brink aan de Brinkweg. De essen liggen vooral aan de noord- en zuidzijde van het dorp.

In de zeventiende eeuw waren in Zwinderen vier boerderijen. Een daarvan was het Oldenhuis, het erf dat in de middeleeuwen eigendom was van klooster Dikninge in De Wijk. In 1943 is dit monumentale pand bij een grote brand verloren gegaan. De aanleg van de Verlengde Hoogeveensche Vaart in de tweede helft van de negentiende eeuw betekende een ingrijpende verandering voor het dorp. Niet alleen werd het dorp door het kanaal afgesneden van een deel van de landbouwgronden, ook groeide het inwoneraantal door de komst van veen- en kanaalarbeiders.

De nieuwe bebouwing kwam voornamelijk langs het kanaal, waardoor de historische dorpskern redelijk goed bewaard is gebleven.

Hier zien we enkele interessante boerderijen, zoals boerderij ’t Muldert uit 1864 aan de Verlengde Hoogeveensche Vaart 35 en de boerderij aan de Esweg die rond 1800 gebouwd is.

Opvallend is ook het blokvormige woonhuis aan de Verlengde Hoogeveensche Vaart 94, dat gebouwd is met Jugendstilelementen, en de voormalige brugwachterswoningen bij de Daler-, Drift- en Zwinderschebrug.

Zwinderen heeft een eigen dorpshuis aan de Markeweg en een groot openluchtzwembad aan de Toldijk, waarbij ook een camping is. Iets verderop begint het Kanaal Coevorden-Zwinderen, dat in de jaren ’30 van de vorige eeuw is gegraven als zijtak van de Verlengde Hoogeveensche Vaart. Door de ontginning van het Zwindersche Veld is langs dit veenkanaal het kleine buurschap Nieuw-Zwinderen ontstaan.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen